Princip rada pneumatskog motora

 

Nastavnik: Samet Murić                                                       

   Redni br.casa:  173

   Nastavna jedinica: Princip rada pneumatskog motora

   Tip časa: Obrada

Obrtno kretanje izlaznih vratila može se ostvariti različitim konstruktivnim rješenjem pneumatskog motora. Prva rješenja su bila izvedena kao klipne mašine. Vazduh koji deluje na

klip (dva ili više) preko klipnjače koja je vezana za kolenasto vratilo vrši obrtanje izlaznih vrata.

Obrtno kretanje pogonskog vratila mašine može se ostvariti sa krilcima. Na ekscentrično postavljenom rotoru mašine ugrađena su krilca. Vazduh pod pritiskom ulazi u mašinu kroz otvor:

  1. Kada je prorez na cilindru 2 postavljen, vazduh dolazi u komoru 3 da bi odatle kroz kanal 4

dospeo u prostor između krilaca 5 i 6 . Pošto je lamela 6 većom površinom izložena pritisku, to će rotor krenuti u smeru strelice. Okretanjem rotora povećava se zapremina između krilaca čime se iskorišćava osobina ekspanzije komprimiranog vazduha.

U svakom položaju rotora, prednja krilca imju izloženu veću površinu pritiska vazduha tako da se javlja jedna sila koja tangecijalno djeluje na obrtnu osu i vrši obrtanje rotora sa krilcima. Usled obrtanja rotora, krilca izlaze iz svog ležišta priljubljujući se svojom spoljnjom površinom po cilindričnom zidu statora, telu mašine, i tako se ostvaruje zaptivanje pri radu. Tokom okretanja rotora prostor između krilaca dolazi do otvora 7 koji ovaj prostor vezuje sa atmosferom.

Otpori kojim je opterećeno izlazno vratilo mogu biti samo manji od obrtnog momenta koji se dobija u mašini. Kada mašina radi bez opterećenja,  broj obrtaja može dostići nedozvoljenu vrednost. Broj obrtaja se smanjuje, pa uređaj upušta veću količinu komprimiranog vazduha u komore motora.

Pogonski motor koji kao pogonsku energiju koristi vazduh pod pritiskom može biti izveden kao mašina sa dva spregnuta zupčanika (sl. 33). Jedan zupčanik je pričvršćen za pogonsko vratilo, a drugi se slobodno okreće. Komprimirani vazduh koji dolazi iz mreže deluje na bočne strane zubaca čime se postiže obrtno kretanje oba zupčanika. Na zupčanik koji se slobodno okreće djeluje takođe pritisak vazduha pa se zbog sprege ova dva zupčanika skoro

udvostručuje obrtni moment na izlaznom vratilu. Kada treba dobiti pneumatske alate relativno

male snage, ali velikog broja obrtaja koriste se turbomašine. Kod ovih mašina za pokretanje

turbine koristi se kinetička energija komprimiranog vazduha koji izlazeći iz mlaznice struji

prema lopaticama turbine