Nastavnik: Samet Murić
Redni br.casa: 166
Nastavna jedinica : Prednosti i nedostaci pneumatskih sistema
Tip časa: Obrada
U poređenju s hidrauličkim sistemima pneumatski sistemi se koriste za manje sile i zakretne momente. Sa pritiskom vazduha od 6 – 7 bar mogu ostvariti sile do 1,5×104 N, sa prihvatljivim gabaritima komponenata sistema.
Ako se upoređuju hidraulički, pneumatski, fluidički, električni i elektronski sistemi onda važi opšte pravilo:
– kada se u sistemu vrši prenos velikih sila i zakretnih momenta, koriste se hidraulički sistemi,
– za prenos manjih sila i zakretnih momenata uz mogućnost upravljanja koriste se pneumatski i električni sistemi,
– za prenos informacija i funkcije upravljanje koriste se fluidički i elektronički sistemi.
Glavne prednosti pneumatskih sistema su:
– ne postoji opasnost od eksplozije ili požara, pa su vrlo pogodni za primenu u industriji obrade drveta, nafte, boja i lakova, eksploziva itd,
– optimalne brzine strujanja vazduha su oko 40 m/s, ali mogu biti i brzine zvuka bez posledica za pneumatski sistem, dok su standardne brzine klipnjače cilindra 1 – 2 m/s, a kod udarnih cilindara i do 10 m/s,
– moguć je na relativno jednostavan način prenos pneumatske energije na veće udaljenosti,
– neosetljivost na preopterećenje, pa se pneumatski izvršni motori mogu preopteretiti do zaustavljanja, a da pri tome ne nastanu nikakva oštećenja,
– pneumatski sistemi mogu da rade od – 20 o C do + 70 oC, a neke konstrukcije i do 200 oC, fluidički od – 50 oC do približno 1000 oC,
– nisu osetljivi na radijaciju, magnetsko i električno polje i na druge oblike zagađenosti okolne atmosfere,
– omogućuju kontinualnu promenu brzine izvršnih motora, kao i dužine hoda klipnjače kod cilindara,
– sabijeni vazduh može biti čist, pa kod eventualnih propuštanja, kao iizduvavanja u atmosferu ne prlja uređaje i okolinu (pogodan je za upotrebu u prehrambenoj industriji),
– pneumatski sistemi nemaju povratne vodove,
– jednostavno održavanje i laka zamena delova s obzirom na standardne elemente,
– mala masa (komponente su lakše od električnih za istu snagu),
– komponente su robusne i otporne na vibracije.
Pored navedenih prednosti pneumatski sistem ima i nedostataka:
– zbog stišljivosti vazduha, sile na klipnjači su ograničene,
– sabijeni vazduh kao medijum je skuplji od ekvivalentnog medijuma za isti
proizvodni rad ostvaren električnom energijom ili uljem u hidrauličkom sistemu. U proseku, potrebno je oko 0,12 kWh električne energije za dobijanje 1 m3 sabijenog vazduha na 6 bar,
– kod ekspanzije vazduha u atmosferu, nakon izvršenog rada, stvara se znatna buka,
– zbog stišljivosti vazduha nije moguće postići male i konstantne brzine kretanja izvršnih organa i
– prenos signala na veće udaljenosti je ipak ograničen.