Nastavnik : Samet Murić
Nastavna jedinica: Proračun lančanih parova
Redni br. časa: 81
Tip časa: Vježba
Geometrijske mjere zavise od prenosnog odnosa lančanog prenosnog para, a on se računa kao odnos brojeva zubaca, odnosno, prečnika ili brojeva obrtaja lančanika
u = z2/z1=d2/d1 = n1/n2 = i
Najveći prenosni odnos lančanog prenosnog para ne bi smeo biti veći od 7.
Zbog specifičnog rada lančanog prenosnog para preporučuje se da se broj zubaca manjeg lančanika kreće u granicama 17 do 25, pri čemu uvek treba usvojiti neparan broj kako bi se sprečilo sprezanje jednog mećuzublјa sa istim člankom lanca.
Obično se preporučuje izbor neparnog broja zubaca. Na primjer: z1 = (13), (15), 17, 19, 21, 23, 25, itd
Prečnik lančanika se izračunava preko koraka lanca (p) i broja zubaca (z)
dw = p / sin 1800/z
Za osno rastojanje lančanog prenosnog para preporučuje se vrijednost
a = (30-50) p
Najveća vrijednost osnog rastojanja za lance sa valјcimaiznosi 80p, a za zupčaste lance 70p.
Potreban broj članaka (Z) određuje se na osnovu usvojenog ili zadatog osnog rastojanja (a) i broja zubaca lančanika
Z= 2a cosy/p + z1b1 / 360 + z2 b2 / 360
Stvarno osno rastojanje
a = p / 2cos y (z- z1 b1 / 360 0– z2 b2/ 360 0
U vučnom ogranku lanca deluje sila
F = Ca + Ft + Fc + Fg
Fc – Centrifugalna sila u lancu
FG – Sila sopstvene težine lanca
Fc = qv2
Fg =qgl3 / 8f cosb
U slučaju vertikalnog položaja lanca.
Fg = qgL
Završni proračun se svodi na proračun stepena
sigurnosti protiv dinamičkog loma lamele lanca
S= FM / F = S Fmin
FM – kritična sila razaranja lanca,
F – sila u vučnom ogranku lanca,
Sfmin – minimalna dozvolјena vrednost stepena sigurnosti
protiv dinamičkog loma lamele lanac Sfmin = 5