Nastavnik: Samet Murić
Red.br.časa: 58
Nastavna jedinica: Značaj održavanja industriski postrojenja
Tip časa: Obrada
Održavanje industriski postrojenja (mašina i uređaja), odnosno sredstava za rad, kao funkcija i deo procesa proizvodnje zauzima danas važno mesto u proizvodnom sistemu svake kompanije. Na razvoj održavanja uticao je brz industrijski napredak, kao i stalni porast automatizacije i povezanosti sredstava za rad, zatim nagli porast fiksnih troškova u odnosu na promenljive. Održavanje se definiše kao stalna kontrola nad svim sredstvima za rad, kao I vršenje određenih popravki i preventivnih radnji, čiji je cilj, stalno, funkcionalno osposobljavanje i čuvanje proizvodne opreme, postrojenja i drugih mašina i uređaja. Pojam održavanja dolazi uz svaki pojam proizvodnje određenih dobara. Tokom vremena i upotrebe dolazi do starenja materijala i stredstava za rad, smanjuje se tehnološka efikasnost, a dolazi I do evidentnog tehnološkog zastarevanja. Sredstva se tokom vremena troše i smanjuje im se radna sposobnost. Sredstva za rad su podložna kvarovima, lomovima i oštećenjima, pa se pojavljuju prekidi u radu. To uzrokuje pojavu troškova zbog zamene I popravke delova, ali i troškove zbog zastoja u procesu proizvodnje.
Osnovni ciljevi koji treba da se postignu procesom održavanja su:
- Minimiziranje troškova zbog zastoja u radu usled neplaniranih kvarova na sredstvima za rad.
- Sprečavanje, odnosno usporavanje zastarevanja sredstava za rad, koje nastaje kao posledica lošeg kvaliteta proizvoda i škarta.
- Smanjivanje troškova rada i materijala u proizvodnji, koji nastaju usled povećanih kvarova i zastoja u procesu rada.
- Pružanje organizovane pomoći svuda gde je potrebno održavanje i upravljanje sredstvima za rad.
Ciljevi održavanja sredstava za rad u procesu proizvodnje mogu se posebno sagledati sa dva osnovna aspekta:
- a) Tehničko-tehnološki, koji doprinose:
- inovacijama i usavršavanju sredstava za rad,
- održavanju radne sposobnosti sredstava na potrebnom nivou i povećanju pouzdanosti sredstava u procesu rada,
- ostvarivanju dužeg radnog veka sredstava za rad,
- postizanju boljeg kvaliteta proizvoda,
- ostvarivanju ravnomernijeg i bržeg odvijanja tekućeg procesa u celini,
- ostvarivanju i poboljšanju drugih tehničko-tehnoloških svojstava sredstava za rad i radnog procesa
Ekonomski koji doprinose:
- racionalnom korišćenju sredstava za rad u proizvodnji,
- povećanju produktivnosti rada u proizvodnji,
- smanjenju troškova proizvodnje,
- povećanju ekonomičnosti trošenja u samom procesu održavanja sredstava za rad.
Ciljevi održavanja u procesu proizvodnje upućuju na široku oblast važnosti održavanja kao procesa povezanog sa proizvodnjom. Važnost održavanja sredstava za rad ogleda se u sledećem:
- Važnost održavanja sa razvojnog aspekta (istraživanja pojave velikog broja zastoja na sredstvima za rad, koji rastu i zbog velikog rasta broja sistema i automatizacije proizvodnih procesa).
- Važnost održavanja sa tehnološkog stanovišta (brzo zastarevanje sredstava za rad usled brzog razvoja tehničkog i tehnološkog procesa, zatim zastarevanje usled trošenja kao tehnološkog procesa).
- Značaj održavanja sa ekonomskog gledišta (pojava troškova usled korišćenja sredstava za rad).
- Značaj održavanja sa socijalnog aspekta (sredstva za rad u lošem i nesigurnom stanju izazivaju loše stanje, odnose, pa čak i nezgode kako u samoj radnoj organizaciji, tako u njenom okruženju).
- Značaj održavanja u pogledu čuvanja raspoloživih resursa u radnoj organizaciji.